หากจะถามว่าทำไมรูปภาพสุภาพบุรุษสุดหล่อ-เท่ระเบิดนาม “เช เกวารา” หรือ “น้าเช…ยังไม่ตาย”ฉายานามที่ผู้คนทั่วโลกภูมิใจรจนาให้เขา “เช” คือชายนักปฏิวัติแนวมาร์กซิสต์ชาวอาร์เจนตินา ผู้เป็นดั่งไอค่อนการปฏิวัติ-แรงบันดาลใจแก่คนทั่วโลก
ไฉนเล่า?เขาถึงได้รับเกียรติอัญเชิญให้ติดอยู่ตามบังโคลนรถสิบล้ออวดสายตาผู้ใช้รถใช้ถนนจนชินตามาจนทุกวันนี้?ไอ้กระผมเชื่อแน่ว่าสิงห์รถบรรทุกที่เคยหลงระเริงในป่าดงดิบสิบล้อเมืองไทยมานานก็น่าจะพอรู้กันบ้างแล้วว่ามีเบื้องหน้า-หลังอย่างไรบ้าง
เช เกวารา มีชื่อเต็มว่า เออร์เนสโต เกวารา เด ลา เซอร์นา เกิดเมื่อวันที่ 14 มิถุนายน ค.ศ. 1928 ที่เมืองโรซาริโอ ประเทศอาร์เจนตินา เป็นบุตรของครอบครัวฐานะปานกลาง และจบการศึกษาแพทยศาสตร์จากมหาวิทยาลัยบัวโนสไอเรส
ทวนเข็มนาฬิกากลับไปเมื่อครั้งยังเป็นนักศึกษาแพทย์หนุ่ม เขาเดินทางไปทั่วทวีปอเมริกาใต้และรู้สึกสะเทือนใจกับความยากจนข้นแค้น ความหิวโหย และโรคภัยที่เขาพบระหว่างทาง เป็นแรงปรารถนาเพื่อทำลายล้างสิ่งที่เขามองว่าเป็นการขูดรีดของทุนนิยมในลาตินอเมริกาผลักดันให้เขาเข้ามีส่วนเกี่ยวข้องในการปฏิรูปสังคมในหลายประเทศ
จนกระทั่งในโบลิเวีย ที่นี่เขาถูกกองทัพโบลิเวียซึ่งมีซีไอเอสนับสนุนอยู่จับและถูกประหารชีวิตในวันที่ 9 ต.ค. 2510 (ค.ศ. 1967) โดยไม่ผ่านกระบวนการยุติธรรม ที่หมู่บ้าน ลา อิเกรา ในโบลิเวีย และก่อนที่เขาจะถูกประหารชีวิตได้หล่นประโยคสุดท้ายชีวิตเอาไว้ว่า “ยิงฉันเลย ฉันมันก็แค่ผู้ชายธรรมดาคนหนึ่ง”
และร่างของเขาถูกนำไปฝังไว้ในสถานที่ซึ่งถูกปิดเป็นความลับ แต่ในที่สุด ที่ฝังศพของเช เกวารา ก็ถูกพบเมื่อปี ค.ศ. 1997 และศพของเขาถูกขุดขึ้นมาใหม่ เพื่อนำกลับไปฝังยังสุสานที่ประเทศคิวบา
การตายของเชไม่ได้เป็นเพียงแค่ประวัติศาสตร์ที่ถูกลบเลือนหายไป แต่กลุ่มนักศึกษาทั่วโลกต่างรับรู้ และได้ยกย่องการกระทำที่กล้าหาญและทรนงของเขา จนในที่สุด “เช เกวารา” ได้กลายเป็นสัญลักษณ์ของการปฏิวัติ และมีอิทธิพลอย่างมากต่อการเคลื่อนไหวทางการเมือง
และภาพใบหน้าของเขาก็ได้กลายเป็นสัญลักษณ์ที่ติดอยู่บนเสื้อผ้า กระเป๋า ของที่ระลึกต่างๆ ไม่เว้นแม้แต่ตามบังโคลนรถบรรทุกเพื่อเป็นภาพที่สะท้อนสังคมถึงความกล้าประจันหน้าอย่างทรนงกับความเอารัดเอาเปรียบ ความอยุติธรรม และขูดรีดประชาชนจากเจ้าหน้าที่รัฐน้ำเลยบางคนบางกลุ่ม
จากวันนั้น 9 ต.ค.2510 ถึงวันนี้ 9 ต.ค.2563 ก็ครบ 53 ปีพอดีกับการถูกประหารชีวิตของ “เช เกวารา”วีรบุรษโลกผู้เป็นต้นแบบในการปฏิวัติสังคม และกล้าท้าชนความอยุติธรรม-คดโกง-เหลื่อมล้ำทางกฎหมายให้กับอนุชนรุ่นหลังทั่วโลกได้ยืดถือเป็นไอค่อนและแรงบันดาลใจในการต่อสู้
…คิดถึงน้าเช…ยังไม่ตาย!
:น้าเซกุ๊ดบาย
